گیت فروشگاهی

ممکن است شما هم دیده باشید که برخی از فروشگاه ها ( بخصوص فروشگاه های پوشاک و کتاب ) به کالاهای خود قطعاتی پلاستیکی یا برچسبهایی را چسبانده اند. به این قطعات یا برچسبها تگ گفته میشود. تگها معمولا به دو صورت هستند، "تگ سخت" مانند آنهایی که به البسه متصل میشوند و "تگ برچسبی یا لیبل" مانند آنهایی که به کتابها چسبانده میشوند. تگها پس از پرداخت هزینه از کالا جدا میشوند. 

اگر دقت کرده باشید ، کنار درب خروجی این فروشگاه ها چیزی شبیه به نرده نیز دیده میشود که در واقع آنتنهای فرستنده یا گیرنده ی امواج رادیویی هستند. فروشگاههای این چنینی دارای سیستم ضد سرقت هستند پس تمامی آنچه که بطور ظاهری از یک سیستم ضد سرقت فروشگاهی میتوان دید معمولا دو آنتن ، عنصر امنیتی موسوم به تگ و یک ابزار برای جدا کردن تگ از کالا که معمولا کنار صندوقدار قرار دارد.

عملکرد سیستمهای ضد سرقت به بیان ساده به این صورت است که دو آنتن که یکی فرستنده ودیگری گیرنده امواج در فرکانس رادیویی است در محل خروجی فروشگاه نصب میشود اگر تگی بین دوآنتن قرار گیرد سیستم هشدار میدهد که این هشدار معمولا بصورت یک بوق و یا نوراست و به معنی این است که احتمالا سرقتی در حال وقوع میباشد . بنابراین هنگامی که مشتری کالایی را در این فروشگاهها خریداری میکند صندوقدار تگ را از کالا جدا یا آنرا غیر فعال میکند که این کار به صورتهای متفاوتی بنا بر نوع سیستم و نوع تگ انجام می پذیرد که به آنها پرداخته خواهد شد. عکس زیر تصویری از یک فروشگاه مجهز به سیستم ضد سرقت را نشان میدهد.

سیستمهای مبتنی بر ترانسپوندر تک بیتی یا EAS

Electronic Article Surveillance

بیت کوچکترین واحد اطلاعات است و تنها دو وضعت دارد، "صفر" و "یک" ، سیستمهای مبتنی بر ترانسپوندر یک بیتی نیز تنها قادرند دو حالت را نشان دهند (در اینجا منظور از ترانسپوندر گیرنده ای است که به محض دریافت مخابره ای ، بطور خودکار به آن پاسخ میدهد ) هنگامی که ترانسپوندر در منطقه ی بازرسی باشد "یک" است و در نواحی دیگر "صفر" است. با وجود این محدودیت ، از ترانسپوندر تک بیتی بطور گسترده ای استفاده میشود و یکی از حوزه های اصلی کاربرد آن دستگاههای ضد سرقت در فروشگاه هاست و اجزای این دستگاه ها عبارت است از :

1. آنتن کویل
2. ترانسپوندر یاعنصر امنیتی یا تگ
3. ابزاری جهت غیر فعال کردن تگ

غیر فعال کردن تگ هنگامی انجام میشود که قیمت توسط صندوقدار ثبت میشود. همچنین در برخی از سیستمها عنصر امنیتی را میتوان مجددا فعال کرد. سیستمهای مبتنی بر ترانسپوندر تک بیتی با 5 تکنیک پیاده سازی میشوند که عبارتند از:

1. Radio frequency
2. Microwaves
3. Frequency divider
4. Electromagnetic
5. Acoustomagnetic

دراین مقاله تنها به سیستمهایی با تکنولوژی های 1،4،5 پرداخته میشود که در بازار کشورمان به فروش میرسند که درمیان آنها Radio frequency یا به اختصار RF فراگیر تر از دو تکنولوژی EM وAM است.

اساس کار سیستمهای RF

طرز کار این سیستم مبتنی بر یک مدار LC ی تنظیم شده است . نسخه های اولیه با بکارگیری از القاگرهای مسی واتصال آن به یک خازن ساخته میشدند و در محفظه ای پلاستیکی قرار داده میشدند که امروزه هم کاربرد دارند و به تگ سخت معروف اند . در شکل زیر نمونه ای از آن دیده میشود.

در نسخه های جدید این کار با ایجاد یک سیم پیچ برجسته (حکاکی شده) ما بین دو فویل یک برچسب صورت میگیرد که یکی از این فویل ها آلمینیومی ودیگری از جنس پلی اتیلن است که ضخامت ورقه ی آلمینیومی آن (سیم پیچ حکاکی شده)25μm و ضخامت ورقه ی پلی اتیلن 50μm است همچنین از ورقه هایی به ضخامت 10μm برای ساخت صفحات خازن استفاده میشود.

آنتن فرستنده در محدوده فرکانس رادیویی ( 8.2 مگاهرتز ) یک میدان مغناطیسی متناوب ( ونه الکترومغناطیسی ) تولید میکند اگر تگ در مجاورت این میدان مغناطیسی متناوب قرار گیرد بنا بر قانون فارادی انرژی از میدان متناوب مغناطیسی به مدار LC ی تگ القا میشود.اگر فرکانس میدان مغناطیسی متناوب با فرکانس تشدید مدار LC ی تگ یکسان باشد مدار تگ یک نوسان سمپاتیک تولید می کند به این صورت که در مدار تگ جریانی ایجاد میشود که علیه مسبب خود یعنی میدان مغناطیسی متناوب خارجی است و منجر به تغییری تضعیف کننده (هرچند کوچک) در میدان مغناطیسی متناوب خارجی می شود.

این اثر قابل توجه است زیرا افت ولتاژی در سراسر سیم پیچ فرستنده ایجاد میکند که در نهایت سبب تضعیف میدان مغناطیسی خارجی میشود .سیم پیچ گیرنده این تغییرات را شناسایی میکند و در پی آن در سیستم یک بیت تغییر وضعیت داده و سیستم آلارم میدهد.

برای جلوگیری از هشدار، پس از پرداخت وجه توسط خریدار ، صندوقدار فروشگاه با اعمال یک میدان مغناطیسی که خارج از تحمل تگ است تگ را غیر فعال می کند . در واقع این میدان مغناطیسی ولتاژی به دو سر خازن مدار تگ القاء می کند و نقاط اتصال مابین خازن و القاگر تگ را از بین می برد و در نتیجه فعال کردن مجدد آن امکان پذیر نیست . این در مورد غیر فعالسازی تگهای برچسبی است در مورد تگهای سخت در قسمت تگها توضیح داده شده است.

در سیستمهای Radio Frequency برای تولید میدان مغناطیسی متناوب در ناحیه ی بازرسی ( ناحیه ی میان آنتن های نصب شده ی فروشگاه ) از آنتن هایی با قاب بزرگ استفاده میشود ستون های این قاب می بایستی یک تکه باشند ( سیم پیچ در داخل قاب قرار می گیرد ) شکل زیر یک طراحی کلاسیک از این قابها را به همراه تگ سخت و تگ برچسبی نشان میدهد.

عرض گیت یعنی عرض بین آنتن فرستنده وآنتن گیرنده با استفاده از روش RF میتواند تا 2 متر افزایش یابد .همچنین نرخ کشف در این روش 70% است که این پائین بودن نرخ کشف مرتبط با جنس کالاها ست برخی از کالاها که در آن فلز بکار رفته (مانند قوطی) بر فرکانس تشدید تگ ها تاثیر منفی می گذارد که همین سبب پایین آمدن نرخ کشف در این روش می شود.

بجاست در پایان به شکل زیر نیز توجه شود که هم به یکپارچه کردن مطالب بیان شده درباره ی تکنیک RF کمک میکند و هم شکل خوبی برای مقایسه کردن این تکنیک با تکنیک های AM و EM است.

اساس کار سیستم های AM

Acoustomagnetic 

عناصر امنیتی سیستم های AM متشکل از جعبه های پلاستیکی کوچکی با طولی در حدود 40 میلیمتر وعرضی بسته به طراحی آن بین 14 تا 18 میلیمتر و ضخامتی در حدود 1 میلیمتر است . جعبه شامل دو نوع نوار فلزی است یک نوار فلزی سختِ مغناطیسی و متصل شده به جعبه ی پلاستیکی ودیگری یک نوار فلزی از جنس آمورف که طوری در جعبه طوری قرارمی گیرد تا بتواند آزادانه ارتعاش مکانیکی داشته باشد .شکل زیر یک تگ AM باز شده را نشان میدهد.

طول فلزهای فرو مغناطیس ( مانند آهن و نیکل ) در یک میدان مغناطیسی با شدت میدان H کمی تغییر میکند این پدیده را Magnetisation می نامند برای مثال ممکن است اگر یک فلز فرومغناطیس با طول یک اینچ داشته باشیم و آنرا در یک میدان مغناطیسی قرار دهیم طول آن به اندازه ی یک هزارم میلیمترتغییر کند. در این پدیده تغییرات کوچکی در فواصل اتمی روی می دهد . در یک میدان مغناطیسی متناوب نوار فلزی مرتعش می شود که دامنه ی این ارتعاش در راستای طول نوار فلزی زیاد است مخصوصا هنگامی که فرکانس میدان مغناطیسی متناوب با فرکانس تشدید نوار فلزی ( فرکانس ارتعاش ) مطابق شود . این پدیده بطور خاصی در مواد آمورف نمایان است.

این پدیده و در پی آن مرتعش شدن نوار فلزی عاملی تعیین کننده است زیرا ارتعاش نوار فلزی سبب انتشارمیدان مغناطیسی متناوب میشود این انتشار اینطور شکل می گیرد که سیستم های امنیتی AM طوری طراحی می شوند که فرکانس میدان مغناطیسی تولید شده دقیقا با فرکانس رزونانس نوار فلزی در عنصر امنیتی همسان شود . نوار فلزی آمورف تحت تاثیر میدان مغناطیسی شروع به ارتعاش میکند. اگر میدان مغناطیسی متناوب خاموش شود نوار دیگر، یعنی نوار مغناطیسی ، بوسیله ارتعاش نوار فلز آمورف تهیج میشود و تا مدت زمانی مانند یک دیاپازن میدان مغناطیسی متناوبی منتشر می کند . که سیستم امنیتی می تواند آنرا بسادگی تشخیص دهد . به شدت میدان های فرستنده و عنصر امنیتی که در شکل زیر نشان داده شده است توجه شود.

مزیت بزرگ این روش این است که زمانیکه عنصر امنیتی در حال پاسخ دادن است ، سیستم امنیتی فرستنده نیست و آشکار ساز گیرنده ها را میتوان با درجه ی یکسانی از حساسیت طراحی کرد.

درحالت فعال عنصرامنیتی مغناطیسی هست به عبارت دیگر نوار مغناطیسی سختی که در ابتدا ذکر شد به شکل یک آهنربای دائمی است که شدت میدان پسماند زیادی دارد . برای غیر فعال کردن عنصر امنیتی نوار مغناطیسی سخت بایستی غیر مغناطیسی شود . وقتی نوار مغناطیسی سخت غیر مغناطیسی شود فرکانس رزونانس نوار فلزی آمورف دیگر توسط فرکانس عملیاتی سیستم ایجاد نمی شود .ازطرفی نوار مغناطیسی سخت فقط توسط یک میدان مغناطیسی متناوب قوی و به آهستگی غیر مغناطیسی می شود بنابراین کاملا غیر ممکن است که عنصر امنیتی بوسیله یک آهنربای دائمی توسط مشتریان فروشگاه دستکاری شود . در پایان جدول وشکل زیر تکمیل کننده ی مطالب ذکر شده درباره ی سیستم های AM است.

اساس کار سیستم های EM

Electromagnetic Types
الکترومغناطیسی ها با استفاده ازمیدان مغناطیسی قوی درمحدوده ی 10 Hz تا حول و حوش 20 KHz عمل می کنند عناصر امنیتی حاوی نوارمغناطیسی نرمی از جنس آمورف هستند که قطبهای مغناطیسی بر روی این نوار مطابق شکل ، بطور پریودیک معکوس می شوند .

نوارها توسط یک میدان قوی اشباع میشوند وهارمونیک هایی در فرکانس پایه ی دستگاه امنیتی تولید میشوند . در این حالت دستگاه امنیتی به فرکانس هارمونیک ها عکس العملی نشان نمیدهد بلکه به دیفرانسیل سیگنال ها واکنش نشان میدهد .

با در نظر گرفتن فرکانس عملیاتی بسیار پائین سیستم های الکترومغناطیسی تنها سیستم های مناسب برای کالا هایی محتوی فلز هستند . نقطه ضعف این سیستم ها این است که بستگی به موقیت تگها دارد و برای بازرسی قابل اطمینان می بایستی خطوط میدان مغناطیسی دستگاه امنیتی به صورت عمود بر نوار فلزی آمورف باشد.

برای غیرفعال کردن تگ هایی که با لایه ی مغناطیسی پوشانده شده اند پس از خرید ، صندوقدار فروشگاه یک آهنربای دائمی قوی را در امتداد نوار مغناطیسی برای غیر فعال کردن عنصرامنیتی می کشد.

در این تکنولوژی برچسبهای غیر فعال شده را میتوان مجددا فعال کرد به منظور دستیابی به شدت میدان لازم جهت فعال کردن مجدد از دو سیم پیچ اصلی وتعدادی سیم پیچ کوچکتر (حدودا 9 الی 12 عدد) که مابین دوسیم پیچ اصلی قرار گرفته اند استفاده میشود که میدان لازم را جهت فعال سازی مجدد بدست میدهد. جدول وشکل زیر چگونگی عملکرد این سیستم را نشان می دهد.

تگ چیست؟

بدون در نظر گرفتن تکنولوژی بکار رفته در سیستمهای امنیتی EAS شاید بتوان تگ ها را به دو نوع تگ سخت وتگ برچسبی یا لیبل دسته بندی کرد. تگهای سخت اغلب مترادف تگهایی هستند که قابلیت استفاده ی مجدد را دارند وتگهای برچسبی اغلب یکبار مصرف هستند وبدون قابلیت استفاده ی مجدد هستند . غالبا سیستم ها به تگهای سخت نسبت به لیبل ها حساسیت بیشتری نشان می دهند.همچنین لیبل ها ابعاد و اندازه های متفاوتی دارند و لیبل بزرگتر از لیبل کوچکتر بهتر عمل میکند.

تگ سخت

تگهای سخت مدلها وشکل وشمایل بسیار متنوعی دارند و بسته به کالایی که به آن متصل میشوند ویا شکل ظاهری شان نامگذاری میشوند.در مورد تگهایی که نام آنها بر گرفته از کالایی است که به آنها که به آن متصل میشوند میتوان به تگ لباس ، تگ کیف و کفش (تگ پنسیل) تگ جواهرات ، تگ عینک و ... اشاره کرد که در شکل زیر برخی از تگهای سخت متصل شده به کالا دیده میشود.

همچنین تگ ها بر اساس شکل وشمایل نیز نامگذاری می شوند مثلا در مورد تگ های البسه میتوان به تگ گلفی ، تگ صدفی ، تگ پاندا ، تگ جوهری و ... اشاره کرد که درشکل زیر نشان داده شده اند.

در یکی از شکل های بالا تگ سختی مشاهده میشود که به یک پیراهن متصل است مسئله ای که اینجا جلب توجه میکند اینست که چگونه متصدیان فروشگاه توانایی جداسازی تگها را دارند درحالی که سارقان احتمالی این توانایی را نداراد جواب اینست که برای جداسازی تگهای سخت یک جدا کننده لازم است وبدون آن منطقا تگ سخت از کالا جدا نمیشود برای مثال در مورد تگهای سخت لباس اغلب جدا کننده یک آهنربای دائمی بسیار قوی است و یا در مورد جداساز عینک ابزری شبیه به پیچ گشتی استفاده میشود.شکل زیر جدا کننده ها ذکر شده را نشان می دهد.

در ادامه برای روشن شدن مطلب یک تکنیک بکار رفته دراکثر تگهای لباس شرح داده میشود این تکنیک چنین است که محفظه ی پلاستیکی یک تگ را از دو قسمت کفه و درپوش می سازند . یک محفظه مخروطی شکل که یک فنر و3 ساچمه آهنی داخل آن قرار دارند به صورت زیر در آن کفه تعبیه میشود همچنین به درپوش یک سوزن متصل است.

قسمتی از لباس ما بین درپوش و کفه تگ قرار می گیرد با اعمال فشار کمی می توان سوزن در پوش تگ را در محفظه ی ساچمه ها وارد کرد . شکل مخروطی محفظه ی ساچمه ها ونیرویی که فنر به ساچمه ها وارد میکند سبب قفل شدن تگ میشود وبه این ترتیب هیچ یک از مشتریان منطقا قادر به جدا سازی تگ از لباس نیستند . نا گفته نماند که ترانسپوندر نیز در فضای خالی ما بین کفه ودر پوش قرار میگیرد . اما چگونگی جداسازی تگ بوسیله متصدی فروشگاه به این صورت است که متصدی فروشگاه یک آهن ربای دائمی بسیار قوی در اختیار دارد هنگامی که آنرا در نزدیکی کفه ی تگ قرار میدهد ساچمه ها و فنر را کمی بطرف پایین می رباید وفضای خالی کوچکی در اطراف سوزنی که بین ساچمه ها قرار گرفته ایجاد میشود بدین ترتیب به آسانی میتوان درپوش را از کفه جدا و کالا را به مشتری تحویل داد و در نتیجه می توان از تگ مجددا استفاده کرد.
تکنیک های خلاقانه ی دیگری نیز وجود دارند و یا ممکن است در آینده بوجود آیند تکنیک شرح داده شده یکی از پر کاربرد ترین تکنیک ها ست ، برای یک سارق مشکل است یک آهنربای قوی را با خود در فروشگاه حمل کند و مخفیانه آن را برای جدا سازی تگ از لباس بکار برد همچنین اکثر مشتریان از این تکنیکها آگاه نیستند.

تگ جوهری

تگ جوهری تگ جالب دیگری است که در اینجا جا دارد به آن پرداخته شود. در این تگ ها کپسولهای کوچکی حاوی جوهر که تقریبا به اندازه ی کپسولهای حاوی دارو هستند علاوه بر ترانسپوندر در تگ جا سازی میشوند اگر برای جداسازی تگ از جدا کننده ی آن استفاده نشود کپسول های جوهر می ترکند و کالا که اغلب البسه است جوهری میشود که دیگر ارزشی نخواهد داشت در شکل زیر نمونه ای از این تگ دیده میشود.

تگ برچسبی یا لیبل

این تگ ها پس از خریداری کالا غیر فعال می شوند و قابلیت استفاده ی مجدد را ندارند در شکلهای زیر نمونه هایی از تگ برچسبی دیده مشود.در پایان ناگفته نماند که استفاده سیستم های امنیتی در فروشکاه ها به معنی به سرقت نرفتن کالا ها نیست ولی با بکار گیری سیستمهای امنیتی در فروشگاه ها بنا به برخی آمارها سرقتها حدودا 60% کاهش یافته اند.

گیت فروشگاهیگیت ضد سرقتگیت فروشگاهی چیستگیت ضد سرقتگیت تک آنتنگیت دو آنتنگیتتگتگ فروشگاهی

آموزش نصب گیت ضد سرقت PROSEC با برد 3810